چسبندگی بینی بعد از ( جراحی بینی ) یکی از عوارضی است که ممکن است برخی از بیماران را درگیر کند. این مشکل معمولاً به دلیل تشکیل زخم های داخلی و چسبیدن دیواره های بینی به یکدیگر ایجاد می شود و می تواند باعث انسداد مجاری تنفسی ، کاهش کیفیت تنفس و احساس گرفتگی دائمی بینی شود. در این مقاله ، به بررسی دلایل چسبندگی بینی بعد از جراحی بینی ، علائم ، راه های پیشگیری و روش های درمان آن خواهیم پرداخت.
چسبندگی بینی چیست؟
چسبندگی بینی که به آن سینشیا (Synechiae) نیز گفته می‌شود، به وضعیتی اشاره دارد که در آن بافت‌های داخلی بینی (مانند تیغه میانی، شاخک‌های بینی و دیواره‌های داخلی) به یکدیگر متصل شده و مجاری عبور هوا را مسدود می‌کنند. این اتفاق معمولاً در اثر التهاب، زخم و روند ترمیم نامناسب پس از جراحی رخ می‌دهد.
5 علت چسبندگی بینی بعد از جراحی
چسبندگی‌های داخلی بینی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:
- التهاب و زخم‌های داخلی : پس از جراحی، بدن برای ترمیم زخم‌ها، بافت‌های جدید تولید می‌کند. در برخی موارد، این روند باعث چسبندگی بافت‌ها و انسداد مسیرهای بینی می‌شود.
- عدم رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی : عدم شستشوی بینی با سرم‌های مخصوص، استفاده نادرست از پمادهای تجویز شده و دستکاری داخل بینی می‌تواند منجر به ایجاد چسبندگی شود.
- استفاده نادرست از تامپون : در برخی موارد، تامپون‌های داخلی که پس از جراحی در بینی قرار داده می‌شوند، در صورتی که مدت زمان طولانی باقی بمانند، باعث تحریک بافت و ایجاد چسبندگی می‌شوند.
- جراحی‌های ترمیمی مکرر : افرادی که چندین بار تحت جراحی ترمیمی بینی قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض چسبندگی‌های داخلی قرار دارند.
- عفونت‌های بعد از جراحی : عفونت‌های درمان‌نشده داخل بینی می‌توانند باعث افزایش التهاب و تولید بیش از حد بافت اسکار شوند که در نهایت منجر به چسبندگی می‌شود.
علائم چسبندگی بینی بعد از جراحی
چسبندگی داخلی بینی ممکن است بلافاصله بعد از جراحی مشخص نشود و طی چند هفته تا چند ماه بروز کند. برخی از مهم‌ترین علائم آن شامل موارد زیر است:
✔ احساس گرفتگی دائمی بینی بدون وجود ترشحات یا سرماخوردگی
✔ کاهش کیفیت تنفس و نیاز به تنفس از دهان
✔ انسداد یک یا هر دو سوراخ بینی
✔ صدای غیرطبیعی هنگام تنفس (سوت کشیدن بینی)
✔ خشکی شدید داخل بینی
✔ خونریزی‌های مکرر بینی
روش های پیشگیری از چسبندگی بینی
برای جلوگیری از این عارضه بعد از جراحی بینی، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
۱. شستشوی منظم بینی با سرم نمکی
سرم شستشو به تمیز نگه داشتن مجاری بینی کمک کرده و از تجمع خون و ترشحات جلوگیری می‌کند.
۲. استفاده از پمادهای مخصوص
جراح ممکن است پمادهای آنتی‌بیوتیک یا ترمیم‌کننده تجویز کند تا التهاب و زخم‌ها کاهش یابند.
۳. پرهیز از دستکاری بینی
نباید داخل بینی را با دست یا گوش پاک‌کن تحریک کرد، زیرا این کار می‌تواند باعث زخم شدن و چسبندگی شود.
۴. مصرف داروهای تجویز شده
کورتیکواستروئیدها یا آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت تجویز، می‌توانند التهاب را کاهش دهند و از چسبندگی پیشگیری کنند.
۵. مراجعه منظم به پزشک
ویزیت‌های دوره‌ای پس از جراحی به دکتر بینی کمک می‌کند تا هرگونه علائم اولیه چسبندگی را شناسایی و درمان کند.
روش های درمان چسبندگی بینی
در صورتی که چسبندگی بینی بعد از جراحی رخ دهد، بسته به شدت آن، روش‌های مختلفی برای درمان وجود دارد:
۱. استفاده از اسپری‌های استروئیدی
در موارد خفیف، پزشک ممکن است اسپری‌های کورتیکواستروئیدی را برای کاهش التهاب و باز شدن مجاری بینی تجویز کند.
۲. برداشتن چسبندگی با ابزار مخصوص
در برخی موارد، چسبندگی‌های جزئی را می‌توان با ابزارهای جراحی کوچک و بدون نیاز به عمل باز، از بین برد.
۳. جراحی ترمیمی بینی (سپتورینوپلاستی)
اگر چسبندگی شدید باشد و مجرای بینی را مسدود کند، ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی برای برداشتن بافت اضافه و باز کردن راه تنفس باشد.
۴. استفاده از اسپلینت داخلی
در برخی موارد، پزشک پس از جراحی اسپلینت‌های داخلی بینی (تکه‌های کوچک سیلیکونی) قرار می‌دهد تا از چسبیدن مجدد بافت‌های داخلی جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
چسبندگی بینی بعد از جراحی یکی از عوارضی است که می‌تواند باعث گرفتگی بینی و مشکلات تنفسی شود. این عارضه معمولاً به دلیل التهاب، زخم‌های داخلی یا عدم رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی ایجاد می‌شود. با انجام شستشوی منظم بینی، استفاده از داروهای تجویز شده و پرهیز از دستکاری داخل بینی می‌توان از این مشکل پیشگیری کرد. در صورت بروز چسبندگی، روش‌هایی مانند استفاده از اسپری‌های استروئیدی، برداشتن چسبندگی با ابزار مخصوص یا جراحی ترمیمی می‌توانند به بهبود وضعیت بیمار کمک کنند.
