انواع پمادهای بعد از عمل بینی نقش مهمی در بهبود زخم‌ها، کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت‌های پوستی ایفا می‌کنند. پس از جراحی بینی ، پوست ناحیه برش‌خورده به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارد تا ترمیم سریع‌تر و بدون عارضه صورت گیرد. استفاده از پمادهای مناسب به توصیه جراح بینی می تواند روند بهبودی را تسریع کرده، اسکارهای احتمالی را کاهش دهد و از ایجاد عفونت یا خشکی پوست جلوگیری کند. در این مقاله، به معرفی و بررسی انواع پمادهای پرکاربرد پس از جراحی بینی، نحوه استفاده صحیح و نکات مهم در مصرف آن‌ها می‌پردازیم.
چرا استفاده از پماد بعد از جراحی بینی اهمیت دارد؟
پس از جراحی بینی، پوست و بافت‌های اطراف بینی دچار التهاب، تورم و در برخی موارد زخم یا بخیه می‌شوند. استفاده از پمادهای موضعی می‌تواند به دلایل زیر توصیه شود:
- کاهش التهاب و قرمزی پوست
- پیشگیری از عفونت در ناحیه بخیه
- نرم کردن پوست خشک و پوسته‌پوسته شده
- بهبود سریع‌تر زخم‌ها و ترمیم بافت پوست
- کاهش اسکار یا جای زخم‌های ناشی از برش‌های جراحی
عدم رسیدگی مناسب به پوست و بخیه‌ها، می‌تواند روند بهبودی را کند کرده و حتی خطر عفونت یا باقی ماندن جای زخم را افزایش دهد.
انواع پمادهای بعد از عمل بینی و کاربرد آن‌ها
پمادهایی که پس از جراحی بینی تجویز می‌شوند، بسته به شرایط پوست بیمار و نوع جراحی (باز یا بسته بودن آن)، ممکن است متفاوت باشند. در ادامه رایج‌ترین پمادهای مورد استفاده معرفی شده‌اند:
- پماد آنتی‌بیوتیک (مانند تتراسایکلین یا جنتامایسین)
این پمادها معمولاً برای جلوگیری از عفونت محل بخیه‌ها (در جراحی باز) استفاده می‌شوند. پزشک ممکن است برای یک دوره کوتاه (معمولاً ۳ تا ۵ روز) این پماد را تجویز کند تا از ورود باکتری به زخم‌ها جلوگیری شود.
- پماد ویتامین A+D یا وازلین استریل
پس از اتمام دوره استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک، ممکن است پزشک توصیه کند از پمادهای نرم‌کننده مانند پماد A+D یا وازلین برای مرطوب نگه‌داشتن ناحیه بخیه استفاده شود. این پمادها باعث تسریع ترمیم پوست و کاهش احتمال ایجاد اسکار می‌شوند.
- پماد سیلیکونی ضد اسکار (مثل کلوژنیکس یا اسکاراستاتیک)
در مواردی که بیمار سابقه اسکارهای هایپرتروفیک یا کلوییدی دارد، پمادهای سیلیکونی می‌توانند به پیشگیری از ایجاد این نوع اسکار کمک کنند. این پمادها باید پس از ترمیم اولیه زخم و بسته شدن پوست شروع شوند.
- پماد هیدروکورتیزون یا پمادهای ضد التهاب ملایم
در برخی بیماران، پوست اطراف بینی ممکن است نسبت به چسب یا بخیه حساسیت نشان دهد و دچار التهاب یا خارش شود. در این صورت، پزشک ممکن است برای مدت کوتاهی پمادهای کورتونی با دوز پایین تجویز کند. توجه شود که استفاده خودسرانه از این پمادها اکیداً ممنوع است.
نحوه صحیح استفاده از پماد بعد از عمل بینی
استفاده‌ی نادرست از پماد می‌تواند باعث بروز عفونت یا تحریک پوستی شود. برای رسیدن به بهترین نتیجه، به نکات زیر توجه کنید:
- دست‌ها را قبل از تماس با پماد و پوست، با آب و صابون بشویید.
- مقدار کمی از پماد را با گوش‌پاک‌کن یا پنبه استریل روی ناحیه بخیه یا التهاب‌دار قرار دهید.
- پماد را به آرامی بمالید، اما از ماساژ شدید یا فشار دادن اجتناب کنید.
- از تماس پماد با داخل سوراخ‌های بینی پرهیز کنید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- از مصرف همزمان چند پماد روی یک ناحیه خودداری کنید مگر با دستور پزشک.
- مدت و دفعات استفاده باید دقیقاً طبق توصیه پزشک باشد (معمولاً ۲ تا ۳ بار در روز برای چند روز).
هشدارها و نکات ایمنی در استفاده از پمادهای بعد از عمل بینی
- استفاده طولانی‌مدت از پمادهای آنتی‌بیوتیک ممکن است باعث مقاومت باکتریایی یا درماتیت تماسی شود.
- پمادهای حاوی کورتون اگر بیش از حد استفاده شوند، می‌توانند باعث نازک شدن پوست و تأخیر در بهبود شوند.
- در صورت مشاهده علائمی مانند سوزش، خارش شدید، دانه‌های قرمز یا ترشحات غیرطبیعی، مصرف پماد را متوقف کرده و فوراً با پزشک تماس بگیرید.
- برخی بیماران ممکن است نسبت به برخی ترکیبات موجود در پماد حساسیت داشته باشند؛ بهتر است قبل از استفاده از پماد جدید، تست پوستی انجام شود.
- از مصرف خودسرانه پمادهای ترکیبی یا داروهای گیاهی پرهیز کنید.
نقش جراح بینی در انتخاب پماد مناسب بعد از عمل بینی
یکی از اشتباهات رایج بیماران، استفاده خودسرانه از داروها و پمادها به توصیه اطرافیان یا منابع غیرمعتبر اینترنتی است. در حالی که پوست هر فرد واکنش متفاوتی به داروها دارد و شرایط بعد از عمل نیز در هر بیمار متفاوت است. جراح بینی، با در نظر گرفتن نوع پوست، میزان تورم، نحوه ترمیم زخم و سابقه حساسیت‌های دارویی، مناسب‌ترین گزینه را برای هر بیمار تجویز می‌کند.
اگرچه ممکن است پمادها بخش کوچکی از فرایند مراقبت‌های بعد از جراحی به نظر برسند، اما استفاده صحیح از آن‌ها تأثیر بسزایی در کاهش التهاب، پیشگیری از عفونت، بهبود زخم‌ها و زیبایی نهایی بینی دارد. نکته مهم این است که هرگز بدون مشورت با پزشک از پماد خاصی استفاده نکنید. برای تضمین بهترین نتیجه از جراحی زیبایی بینی، رعایت دستورات پزشک و پیگیری دقیق مراقبت‌های پس از عمل، ضروری است.
اگر به تازگی عمل بینی انجام داده‌اید یا در مرحله مشاوره برای جراحی هستید، مشاوره با پزشک متخصص و مجرب مانند دکتر آتوسا ضیغمی، می‌تواند راهنمایی دقیق و شخصی‌سازی‌شده در اختیارتان قرار دهد.
